Cách phòng sạch thực phẩm giúp đáp ứng yêu cầu an toàn thực phẩm & xu hướng kiểm soát vi sinh mới

Phòng sạch thực phẩm kiểm soát vi sinh ngay từ môi trường sản xuất

Trong môi trường nhà xưởng thông thường, không khí luôn chứa bụi mịn, vi khuẩn, nấm mốc và các hạt lơ lửng có thể bám lên nguyên liệu hoặc sản phẩm trong quá trình chế biến. Điều nguy hiểm là những tác nhân này hoàn toàn không nhìn thấy bằng mắt thường, nhưng đủ để làm giảm chất lượng, gây nhiễm khuẩn hoặc rút ngắn thời hạn sử dụng của thực phẩm.

Phòng sạch thực phẩm giải quyết vấn đề này ngay từ gốc của quá trình sản xuất, đó là kiểm soát môi trường không khí.

Không khí trước khi vào khu vực sản xuất được lọc qua hệ thống lọc HEPA có khả năng giữ lại đến 99.97% hạt bụi và vi sinh vật có kích thước ≥ 0.3 µm. Sau khi được lọc, dòng khí được điều hướng theo một trục nhất định, thường là luồng khí một chiều, giúp đẩy bụi và vi sinh ra khỏi khu vực chế biến thay vì xoáy vòng và bám ngược trở lại lên bề mặt sản phẩm. Đồng thời, phòng sạch duy trì áp suất dương để ngăn không khí bẩn từ bên ngoài xâm nhập vào khu vực chế biến.

>>> Tìm hiểu thêm về: Hướng dẫn kiểm tra và chứng nhận phòng sạch thực phẩm đạt chuẩn quốc tế

Nhờ cơ chế kiểm soát này, sản phẩm được tạo ra trong một môi trường nơi không khí, nhiệt độ, độ ẩm, luồng khí và áp suất đều được quản lý chặt chẽ bằng công nghệ. Nói cách khác, chất lượng sản phẩm không còn phụ thuộc vào việc “công nhân vệ sinh có kỹ hay không”, mà được đảm bảo bằng một hệ thống vận hành tự động và tiêu chuẩn hóa.

Điều này không chỉ hạn chế tối đa nguy cơ nhiễm khuẩn và nhiễm chéo trong các công đoạn mà còn duy trì độ tươi tự nhiên, kéo dài thời gian bảo quản mà không cần can thiệp phụ gia hay chất bảo quản.

Phòng sạch đã và đang trở thành tiêu chuẩn mới trong ngành thực phẩm, nơi giá trị của sản phẩm được tạo ra từ một môi trường sạch hơn, an toàn hơn, và được kiểm soát bằng khoa học.

Giảm nguy cơ nhiễm chéo trong quá trình xử lý thực phẩm nhờ phòng sạch thực phẩm

Trong sản xuất thực phẩm, nhiễm chéo là rủi ro khó kiểm soát nhất và cũng là nguyên nhân chính dẫn tới hư hỏng sản phẩm hoặc bị trả hàng khi kiểm định vi sinh. Tình trạng này thường xảy ra khi thực phẩm sống tiếp xúc với thực phẩm đã xử lý chín hoặc khi nhân viên di chuyển giữa các khu vực sản xuất mà không tuân thủ quy trình vệ sinh. Chỉ một thao tác sai hoặc một hạt bụi chứa vi sinh từ khu vực khác cũng đủ để làm cả lô sản phẩm bị nhiễm khuẩn.

Phòng sạch thực phẩm được thiết kế để loại bỏ hoàn toàn nguy cơ này bằng cách kiểm soát luồng không khí, dòng di chuyển và sự tiếp xúc giữa con người, nguyên liệu và thiết bị. Trước khi bước vào khu vực sản xuất, nhân viên phải đi qua Air Shower. Đây là buồng thổi khí tốc độ cao với bộ lọc HEPA bên trong, có nhiệm vụ loại bỏ bụi và vi sinh bám trên quần áo và bề mặt cơ thể. Nhờ quá trình này, bất kỳ nguồn ô nhiễm nào từ môi trường bên ngoài đều bị giữ lại, không thể xâm nhập vào khu vực chế biến.

Song song đó, nguyên liệu và vật tư không được mang trực tiếp vào phòng qua cửa chính. Tất cả đều đi qua Pass Box, một thiết bị chuyển giao với hai cửa liên động, cho phép đưa vật tư từ ngoài vào mà không làm ảnh hưởng đến áp suất phòng sạch. Điều này đảm bảo phòng sạch luôn nằm trong trạng thái cách ly, tránh luồng khí bẩn đi vào khi mở cửa ra vào nhiều lần.

>>> Tìm hiểu thêm về: Ứng dụng vật liệu panel kháng khuẩn trong xây dựng phòng sạch thực phẩm

Sự kết hợp giữa quản lý luồng di chuyển con người và luồng di chuyển vật tư tạo ra một môi trường mà nguy cơ nhiễm chéo gần như được loại bỏ. Thực phẩm sống và thực phẩm chín được xử lý trong các khu vực tách biệt hoàn toàn, không có khả năng tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua không khí và nhân sự. Khi mọi hoạt động đều được kiểm soát bằng quy trình chuẩn, doanh nghiệp không còn phụ thuộc vào yếu tố “ý thức vệ sinh” của nhân viên mà đảm bảo an toàn bằng hệ thống vận hành và thiết bị chuyên dụng.

Phòng sạch thực phẩm không chỉ bảo vệ sản phẩm, mà còn bảo vệ uy tín và thương hiệu của doanh nghiệp khi đưa sản phẩm ra thị trường.

Đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm quốc tế: HACCP, ISO 14644, ...

Phòng sạch thực phẩm là công cụ trực tiếp giúp doanh nghiệp đáp ứng các tiêu chuẩn:

Ứng dụng phòng sạch giúp doanh nghiệp thực phẩm giảm vi sinh từ giai đoạn đầu

Trong nhiều năm, các nhà máy thực phẩm tại Việt Nam thường áp dụng tư duy xử lý “chữa cháy”: sản phẩm được chế biến xong mới mang đi kiểm nghiệm, phát hiện có vi sinh thì tăng cường khử khuẩn hoặc vệ sinh thiết bị. Tuy nhiên, mô hình này vừa tốn chi phí, vừa không đảm bảo an toàn tuyệt đối vì vi sinh có thể đã ảnh hưởng đến sản phẩm từ những giai đoạn đầu của quy trình.

Ngành thực phẩm toàn cầu hiện đã chuyển sang tư duy hoàn toàn khác: ngăn ngừa ngay từ đầu, tức là kiểm soát vi sinh ngay từ môi trường sản xuất. Khi không khí, áp suất, nhiệt độ, độ ẩm và luồng khí đều được kiểm soát bên trong phòng sạch, vi sinh sẽ không có điều kiện để phát triển hoặc xâm nhập vào nguyên liệu. Điều này giúp chất lượng sản phẩm được đảm bảo từ gốc, thay vì xử lý ở đầu ra.

Một phòng sạch thực phẩm được thiết kế và vận hành đúng chuẩn có thể giúp doanh nghiệp tiết kiệm từ 50 đến 80% chi phí vệ sinh và khử khuẩn định kỳ. Thiết bị sản xuất cũng có tuổi thọ cao hơn vì không phải tiếp xúc thường xuyên với hóa chất tẩy rửa mạnh. Quan trọng hơn, tỉ lệ sản phẩm bị lỗi hoặc buộc phải tiêu hủy do nhiễm vi sinh giảm đáng kể, giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí và tăng hiệu suất sản xuất.

Tại các quốc gia có yêu cầu khắt khe về thực phẩm như Nhật, Mỹ, Hàn Quốc hay EU, đầu tư phòng sạch không phải là lựa chọn, mà là điều kiện bắt buộc nếu muốn tiếp cận thị trường. Doanh nghiệp sở hữu môi trường sản xuất đạt chuẩn có thể dễ dàng vượt qua kiểm định, chứng minh năng lực và đáp ứng yêu cầu truy xuất nguồn gốc.

Trong xu thế mới, tiêu chuẩn vệ sinh không còn phụ thuộc vào tần suất lau dọn, mà được đánh giá dựa trên khả năng ngăn ngừa rủi ro ngay từ cốt lõi của môi trường sản xuất. Và phòng sạch đang trở thành chìa khóa để doanh nghiệp thực phẩm nâng chuẩn chất lượng, bước vào sân chơi toàn cầu.

Thiết bị phòng sạch thực phẩm từ Vietnamcleanroom (VCR) là nền tảng để doanh nghiệp đạt chuẩn “sạch từ môi trường sản xuất”

Với xu hướng kiểm soát vi sinh ngay từ môi trường, thiết bị phòng sạch trở thành yếu tố cốt lõi để doanh nghiệp thực phẩm nâng chuẩn sản xuất. Tuy nhiên, triển khai phòng sạch không chỉ là lắp đặt máy lọc khí hoặc xây dựng phòng kín; đó là một hệ thống đồng bộ gồm vật liệu, thiết bị và giải pháp quản lý môi trường. Đây chính là vai trò của Vietnamcleanroom (VCR), đơn vị tiên phong tại Việt Nam chuyên cung cấp thiết bị phòng sạch đạt chuẩn cho ngành thực phẩm.

VCR cung cấp đầy đủ vật tư và thiết bị thiết yếu để tạo nên một phòng sạch hoàn chỉnh, gồm panel cấu trúc tường và trần phòng sạch (panel PU hoặc EPS) đảm bảo khả năng cách nhiệt và hạn chế bám bụi, hệ thống lọc không khí HEPA kết hợp AHU để xử lý và phân phối luồng khí sạch liên tục, duy trì điều kiện nhiệt ẩm ổn định cho thực phẩm. Các thiết bị như Air Shower và Pass Box giúp kiểm soát luồng di chuyển của con người và nguyên liệu, loại bỏ bụi và vi sinh trước khi vào khu vực sản xuất, đồng thời giảm tối đa nguy cơ nhiễm chéo. Bên cạnh đó, VCR cũng cung cấp thiết bị kiểm soát áp suất và theo dõi vi sinh trong không khí, giúp doanh nghiệp duy trì trạng thái phòng sạch đúng tiêu chuẩn trong suốt quá trình vận hành.

Tất cả thiết bị từ VCR đều tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế như HACCP, ISO 14644 và GMP, phù hợp cho cả nhà máy quy mô nhỏ lẫn dây chuyền sản xuất xuất khẩu sang các thị trường yêu cầu khắt khe như Nhật Bản, Hàn Quốc hoặc EU. Nhờ khả năng tùy biến theo đặc thù sản phẩm từ thực phẩm tươi, thực phẩm hữu cơ đến sản phẩm chế biến nhẹ, doanh nghiệp có thể tối ưu chi phí đầu tư mà vẫn đảm bảo môi trường sản xuất đạt chuẩn.